Coart, Godfried, Govaert, van Melveren, Mervellanus, martelaar

 Sint-Truiden Melveren 1512  Den Briel (Nl.) 09.07.1572 

Opgegroeid in Melveren. Minderbroeder ’s-Hertogenbosch. Priester. Koster en biechtvader, ‘de pater van de Arkelstraat’ in klooster Gorcum. Drukte en schilderde heiligenprentjes, die hij uitdeelde. Tijdens godsdienstonlusten samen met tien medebroeders en katholieke priesters gevangen genomen op aanstoken van Willem van der Marck, genoemd Lumay, en zijn luitenant Jean d’Omal. Gedwongen deelname aan ‘theologisch’ debat. Mishandeling en schijnproces. Naakt opgehangen aan dakbalken in turfschuur door Geuzen in Den Briel. Sprak vergeving uit voor beulen. Lichamen verminkt. Zalig verklaard 1675  en heilig verklaard door paus Pius IX in 1867  als eerste Limburgse heilige na kerkelijk proces. Achtdaagse viering onder pastoor Laenen 1867. Vierde eeuwfeestviering 1972. Feestdag 9 juli. Portretgravures naar postuum, maar gelijkend schilderij door Jan Tybout Dierckx 1873.

Beeld Cornelis Janssen ca.1868 en reliekhouder Lambert Warnots 1830 kerk Melveren. Beeld Cornelis Janssen en portretschilderij Godfried Schoofs ca. 1868 in Minderbroederskerk Sint-Truiden. Reliekschrijn martelaren Gorcum Sint-Niklaaskerk Brussel. Beeld Sint-Romboutskathedraal Mechelen. Sint-Godfriedlied 1972, tekst Bert Broes en muziek Juliaan Wilmots. Kapelletje met borstbeeld door Dirk Claessen, Keelstraat 1989. Vzw. Sint-Godfriedgemeenschap van Melveren. Straatnaam Sint-Godfriedstraat Melveren  met hardstenen pijlerkapelletje.

Lees: J. MEERBERGEN, De HH. Martelaren van Gorcum, Tongerlo: Eucharistisch bureau, 1928, p. 94-97; Laetus Paul BUSSELS, Godfried Coart, boerenzoon uit Melveren, minderbroeder, martelaar, Mechelen, 1972; Monument voor Belgiës eerste officiële heilige, in HBVL, 11.07.1989; Jules BONGAERTS, Sint-Godefridus van Melver 1512-1572, Sint-Truiden. eb., 1990; Heribert ROGGEN, Franciscaanse figuren. Godfried Coart, een martelaar van bij ons (1512-1572), in Broeder Franciscus, 7, 1995, p. 129-130; Ludo PIPELEERS en Leon SNOEKS, Limburgse martelaren. Geloofsgenoten ook voor deze tijd, s.l.: Wereld-Missiehulp, Stelimo en Missio-Limburg, missiemaand 2000, p. 11-14; Roy TEPE, Oog in oog met de martelaren van Gorcum. Catalogus bij de tentoonstelling in het Gorcums museum, Gorichem, 2012. 
ONTDEKKING VAN DE DAG

Een marmeren buste voor de oud-burgemeester

Clement Cartuyvels  was de zoon van een zeepfabrikant op de Grote Markt en neefje van burgemeester Guillaume Vanvinckenroy . Hij droeg zelf de sjerp tussen 1899 en 1921. Op zijn CV lezen we: advocaat, bankier, provincieraadslid, gedeputeerde, vrederechter, gemeenteraadslid, volksvertegenwoordiger, senator, voorzitter Sint-Vincentiusgenootschap, derdeordeling en katholiek. Hij maakte de Belle Epoque in zijn stad mee: vernederlandsing van het bestuur, aanleg tramlijnen, riolering, waterleiding, bouw slachthuis, provinciale 'expositie' in 1907. Maar Clément moest ook de schok van de Duitse inval meemaken. Zijn zoon Paul, majoor van de Burgerwacht, verdween een jaar in Duitse kampen en hijzelf werd het laatste jaar van de oorlog uit zijn ambt ontheven. Clément woonde in de Capucijnenstraat in een herenhuis, later omgebouwd tot Sint-Annakliniek. 



De bank Cartuyvels:



Clément stierf op zijn kasteeltje in Verlaine en kreeg, behalve een straatnaam (de vroegere Capucijnen- en Coemansstraat) in 1921, ook een marmeren borstbeeld. Toen zijn zoon notaris Paul Cartuyvels  in 1927 zelf burgemeester werd, kreeg hij van zijn makkers oud-burgerwachten een ontwerptekening voor een borstbeeld van zijn papa cadeau. De ontwerper was niemand minder van Victor de Haen uit het Brusselse, die ook de wedstrijd had gewonnen voor het monument voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog op Sint-Marten. Op kosten van het stadsbestuur werd de buste in marmer uitgevoerd en prijkte voortaan in het stadhuis. Momenteel in erfgoeddepot bij de Zusters Ursulinen. Vermits het beeld postuum werd getekend, herken je duidelijk de pose op het bidprentje van Clément Cartuyvels. Op zijn linkerschouder liet de beeldhouwer van het witte marmer zijn naam in sierlijke letters na. 







Lees: 
Wie was wie in Sint-Truiden?, Sint-Truiden: Stedelijke openbare bibliotheek, 2011, p. 39 en 43-45.

Lees meer