Je kan ook vragen naar de geboorte, sterfdatum of familie van een persoon...
Groot-Gelmen als kasteeldorp
Groot-Gelmen als kasteeldorp
Onderschrift bij deze foto
Groot-Gelmen (Frans: Grande-Jamine; Waals: Gronde-Djâmène) is een dorp in de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van Sint-Truiden. Groot-Gelmen heeft een oppervlakte van 4,92 vierkante kilometer en telde in 2001 556 inwoners. Groot-Gelmen is een Haspengouws landbouw- en woondorp aan de Herk die de oostgrens vormt.
Onderschrift bij deze foto
In Galmina verwent de gerestaureerde herberg De Zwaan (°1656) langs de oude landweg tussen Sint-Truiden en Luik zijn klanten. De ‘Genannen’ lieten hun kerk bouwen op de strategische beboomde heuvel in het dorp en dragen ook de zielenzorg voor de bekende Onze-Lieve-Vrouwekapel van Helshoven, op Hoepertings grondgebied. Van ver kwam men in Groot-Gelmen de heilige Bertilia, de moeder van de Drie Gezusters, vereren. Het kasteel De Motte ligt buiten het dorp in de richting van Helshoven.De naam van de bewoners Ulens en de Borman leeft er nog, maar hun gerestaureerde slot kreeg een horecabestemming. In het begin van de jaren 1970 was in dit dorp een selectiemesterij voor varkens, in 1995 vervangen door het Centrum voor Agrarisch Praktijkonderzoek. De voetbalploegen van Gelinden (°1971) en Oud Groot-Gelmen (°1980) gingen in 1992 samen op in Gelmen Vv
Onderschrift bij deze foto
De beroemde familie d’Udekem (koningin Mathilde) had iets te maken met het kasteel van Groot-Gelmen.
Het patronaat (een derde tienden) en het Lambertuskapittel (twee derden tienden). Vroege kerstening volgens de patroonheilige Martinus van Tours. In 966 door keizer Otto I afgenomen van de opstandige graaf Rodolf en aan graaf Immo gegeven. Eigen domein van graaf van Loon. Hing juridisch af van Gelinden en was geen heerlijkheid. Groot Loons leengoed Kermpthof op het grondgebied.
Onderschrift bij deze foto
Andere kapellen of kerken in de buurt, behalve die van Helshoven: Sint-Jozef, gerestaureerd in 2016 door kerkfabriek. Verder nog een 5-tal private straatkapellen.
W.D., De neo-Romaanse Sint-Martinuskerk van Groot-Gelmen (1880), in Sint-Truiden ingekaderd 1830-1914, Sint-Truiden, 1998, p. 144-145; Willem DRIESEN en Roger HAUBRECHTS, Groot-Gelmen via Helshoven. Wandeling, in: Natuur. Sint-Truiden, NATUURlijk een monument. Open Monumentendag Vlaanderen. Sint-Truiden 2004, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2004, p. 104-109 en 111.
ONTDEKKING VAN DE DAG
70 jaar Bloesemfeesten
70 jaar bloesemfeesten en toerisme in Sint-Truiden
Eigenlijk begon alles in de jaren 40 van vorige eeuw met de Fruitoogstfeesten. Maar in 1951 werd er een eerste bloesemwijding of bloesemzegening georganiseerd en werd april de maand van het fruitfeest en zo ontstonden de bloesemfeesten.
Citaat: “Voor de stadbewoner, die de hele winter op zijn muffe kantoor of in de winderige, grijze straten en pleinen de najaarstijd heeft doorgebracht, is de vroege bloeiweelde een heerlijke afwisseling in het kleurloze van alle dagen. Laat hem onze bloeiende Haspengouwse boomgaarden ontdekken en hij zal zijn ogen niet kunnen verzadigen aan dit wondere schouwspel. Al wie benen heeft, al wie zijn ogen wil laten genieten van het heerlijkste natuurtafereel dat ons land kan bieden, al wie lust heeft om doorheen die weelde te wandelen als in een droomland, kome thans naar Sint-Truiden en omgeving.”
In de jaren 50 en 60 verschenen de toeristische programma’s opmerkelijk ook in het Frans.
De Toerist was een “halfmaandelijks orgaan van de Vlaamse Toeristenbond v.z.w.” dat verspreid werd in heel Vlaanderen. In april kwam Sint-Truiden volop aan bod, zelfs met een luchtfoto van de Grote Markt.
In mei 1964 werden ook de vele monumenten betrokken bij de promotie van de bloesemfeesten. Citaat: “De zondagse toerist kan meteen ook monkelend opkijken naar de plejade van prachtige gebouwen die de streek hem te bieden heeft. In een notendop gezegd kunnen we daarvan het volgende ‘gesamtbild’ ophangen …”
het kerkje van Guvelingen was een van de topattracties van Sint-Truiden
De Fruitfederatie van Sint-Truiden organiseerde in samenwerking met de Dienst voor Toerisme geleide bezoeken aan de stad en de regio Haspengouw. De ‘reizen’ konden iedere dag ingericht worden, aldus de toeristische folders van 1964.
In 1974 verscheen er een programma van de Fruitoogstfeesten op zondag 22 september, onder de auspiciën van het Feestcomité der stad Sint-Truiden, onder de ‘hoge bescherming van het Stadsbestuur’
De brochures in de jaren 80 hadden telkens dezelfde lay-out met steevast een foto van bloeiende fruitbomen en daaronder stond geschreven: “De bloesemweelde is een jaarlijks terugkerende pracht die de streek van Sint. Truiden in een sprookjesland herschept.”
De bezoekersaantallen aan het ‘toerismekantoor’ werden vanaf 1949 bijgehouden. Dat eerste jaar waren er in het kantoor 100 bezoekers op de bloesemfeesten, in 1959 waren het er 2033, in 1969 kwamen er 2490 toeristen over de vloer, in 1979 waren het er 21.100, in 2009 waren het er maar liefst 75.970…
Begin jaren 90 waren de bloesemfeesten nog beperkt tot de laatste zondag van april met een lof en bustochten met onderweg koffie en fruittaart. Eind jaren 90 verschenen de bloesemroutes, uitgestippeld voor wandelaars, fietsers en automobilisten. Omwille van het succes werden activiteiten uitgebreid tot de ganse maand april en de fruitsector werd er actief betrokken. Vandaag zetten moderne fruitbedrijven hun deuren open voor de vele bloesemtoeristen. De komst van internet en gespecialiseerde websites zorgen voor een nooit geziene promotie en leuke bed-and-breakfasts kwamen als paddenstoelen uit de grond.
Katarakt
Maar het succes van de bloesemfeesten kende een ongelofelijke boost met Katarakt.
Katarakt was een 13-delige Vlaamse televisieserie, die van 9 december 2007 tot 2 maart 2008 iedere zondag werd uitgezonden door de zender Eén. Met een totaal productiebudget van meer dan vijf miljoen euro is het een van de duurste Vlaamse series ooit. Per aflevering keken gemiddeld meer dan anderhalf miljoen Vlamingen naar de serie. Het programma kreeg in 2008 de Vlaamse Televisie Ster voor Beste Fictieprogramma van de Vlaamse Televisie Academie.
De serie vertelt het verhaal van een personage, Elisabeth Donkers, die het doodbloedende fruitbedrijf van haar schoonvader Roger Hendrickx nieuw leven probeert in te blazen. Door haar oogziekte verloopt dit steeds moeilijker. In een periode van 4 seizoenen volgt de serie de families en de plukkers op het fruitteeltbedrijf in Haspengouw.
Onderschrift bij deze foto
Kataraktroutes, een bezoekerscentrum van Katarakt in het Torenhuis van het Begijnhof, een Katarakttaart, een Kataraktshuttle …
Het toerisme bloeide en groeide in Sint-Truiden en de bloesem- en oogstfeesten werden de kapstok van het toerisme in Haspengouw.
De bloesemfeesten werden een hip evenement met bloesemlounges in de velden, bloesemnocturnes, kamperen onder de bloesems.
