Zoon van Jean Théodore Balthazar, advocaat en burgemeester Sint-Truiden en Christine Josephine Colen . Vader van gouverneur Henri, broer van agronoom Charles te Ordingen en schoonbroer van volksvertegenwoordiger Henri de Pitteurs . Studeerde rechten te Brussel 1816. Agronoom. Verkiesbaar in de Senaat. Lid regentraad Zepperen 1818 en gemeenteraad Sint-Truiden 1824-1845 en 1852-1874. Lid van de Provinciale Staten 1822-1836, provincieraadslid 1839-1848 en voorzitter van deze raad 1839-1848. Oprichter-bevelhebber van burgerwacht met blauw-gele kokarde tijdens troebelen september 1830. Voorzitter Kerkfabriek Schurhoven. Raadslid burgerlijke hospitalen 1828-1850 en Berg van barmhartigheid 1829-1849. 1830 interim gouverneur, 1871 baron. Kasteelheer Speelhof . Liberaal, later katholiek senator en senaatssecretaris 1848-1874. Ondervoorzitter commissie binnenland 1854-1859. Voorzitter commissie landbouw, nijverheid en handel 1852-1874. Leidde drooglegging meer van Zoutleeuw en toonde op nationale tentoonstelling Brussel 1848 landbouwproducten daar op geteeld. Ondervoorzitter Hoge landbouwraad 1851-1853, 1859, 1867-1869. Voorzitter landbouwcomice Sint-Truiden 1851-1874. Voorzitter provinciale landbouwcommissie 1860-1874. Lid van de provinciale statistiekcommissie 1860-1874 met onderbrekingen. Ondervoorzitter Centrale landbouwmaatschappij België. Baron 1871. Medestichter Katholieke Associatie en Cerkel 1868. Begraven in Begijnhofkerk .
Wapen: gevierendeeld, in 1 en 4 op zilver een groene leeuw, rood geklauwd en getongd, met schuinbalk van goud, beladen met vier zwarte koeken. In 2 en 3 van zilver drie rode kruisjes in reeks met bovenaan groene band. Getopt door een baronnenkroon. Voor de tak Speelhof: schildhouders twee gouden leeuwen en wapenspreuk Periturus non abiturus. Andere leuze in Begijnhofkerk Niet zonder Gods hulp.
Lit.: Gazette van Sint-Truiden, met lijkredes, 22.11.1874; C. GERRETSON, Muiterij en scheuring 1830, 1, Leiden, 1936, p. 371, 373 en 377; Jean-Luc DE PAEPE, Christiane RAINDORF-GERARD e.a., Le Parlement belge 1831-1894. Données biographiques, Brussel, 1996, p. 202; WAPENBOEK, N-Z, p. 194 en nr. 874; José DOUXCHAMPS, Présence nobiliaire au parlement belge (1830-1970). Notes généalogiques, Wépion-Namen, 2003, p. 102.
ONTDEKKING VAN DE DAG
Adelardus II, abt
geboren te Lovenjoel op onbekende datumgestorven te Sint-Truiden op 06.12.1082
Monnik, prior en abt van Sint-Truiden 1055-1082, kerkenbouwer.
Geschoold in letteren en handig in beeldhouwen en schilderen. Bloei van bedevaarten. Verwerving gronden in Villers-le-Peuplier, Moixhe, Staaien; Herk-de-Stad en Zerkingen. Ommuurde de stad. Werkte toren af en bouwde vier hoektorens bij de viering. Bouwer van de Romaanse abdijkerk met lengte van 102 meter, hoge pijlers, hoogkoor en hallencrypte. Versierde altaren. Bouwde of herstelde dertien afhankelijke kerken: OLV-kerk, Sint-Gangulfus, Staaien, Bevingen, Aalburg (Nl.), Wijchmaal, Peer, Schaffen, Webbekom, Donk, Meer, Oerle (Oreye) en Jemeppe-sur-Meuse. Schilder en beeldhouwer. Ondanks inkomsten toch tekorten door grote ambitie. Na waanzinaanval naar abdij Saint-Laurent Luik. Overleden en begraven in lichaamvormig graf Sint-Truiden. Nadien investituurstrijd en verspreiding monniken. Schedel en kromstaf bekroning bewaard. Straatnaam. Biermerk brouwerij Kerkom 2002. Interactief theaterspel ‘Het Adelardusmysterie’ toeristische dienst 2010. Abdijcrypte, grafnis 2004 in dodengang, opschrift Adelardus abbas 1082 uit 2005.
Lit.: P.F.X.. DE RAM, in BIONAT, 1, 1866, kol. 51; RECUEIL, p. 7-8; Luc-François GENICOT, L’oeuvre architecturale d’Adelard II de Saint-Trond et ses antécédents, in Belgisch Tijdschrift voor Oudheidkunde en Kunstgeschiedenis, 39, 1970, p. 3-91; MONBEL, p. 33-35; KRONIEK, p. 19-22; J. DEWINTER, Adelard II, abt van Sint-Truiden (1055-1085), in Oost-Brabant, 29, 1992, p. 206-213; CRYPTE, p. 47.
