In de buurt van Wellen ontdekte een schaapherder toevallig een rooster in een veld. De schaapherder, die een roosje in zijn mond had, wilde een steentje in een gat van het rooster gooien. Toen hij het steentje liet vallen, viel echter ook het roosje uit zijn mond. Enkele ogenblikken later weerklonk een stem "Schaapherder, als je je roosje had bewaard, dan was je zelf ook gespaard gebleven." De schaapherder liep verschrikt weg. Toen hij de volgende dag samen met enkele anderen het rooster probeerde terug te vinden, was het verdwenen. Een schat kan maar éénmaal om de honderd jaar gevonden worden. Indien ze dan niet ontdekt wordt, moet men weer honderd jaar wachten.
Aan de kanten van Wellen lag eens een scheper op een braakland de varkens te hoeden. Het was een luierik en lag altijd op zijn rug en zo was hij eens met een stokske in de grond aan 't boren en toen kwam hij op een rooster uit. Toen trok hij het gras allemaaal weg en maakte het zuiver en toen lag daar een ronde rooster voor hem, maar die was heel vast toe. En hij had een rooske in zijn mond en toen hij een 'kuutje' in de rooster vond, wou hij daar een 'steenke' laten invallen, maar het rooske viel uit zijn mond recht aan 't ' kuutje' in en het 'steenke' viel zo diep dat hij het niet hoorde vallen. Toen kwam daar een stem uit en die zei 'Scheper, scheper had ge uw rooske bewaard, dan waart gij zelf ook bewaard.' Toen dorst hij daar niet meer blijven en toen hij iemand meenam, konden zij de plaats niet meer vinden. Zo een schat kon maar alle honderd jaar verdiend worden en als het dan mislukt, dan moet ge weer honderd jaar wachten.
Opgetekend door F. Beckers, Leuven, 1947 in Sint-Truiden
Ben je als (oud-)Truienaar geboeid door het historische decor dat onze stad biedt?
In dit Top Twaalf-lijstje staan de "must read"-boeken over Sint-Truidens erfgoed.
Als je de hapklare, maar niet diep gravende Wikipedia-artikels al gelezen hebt.
1. Het stadhuis van Sint-Truiden. Hart van de democratie, Sint-Truiden: stadsbestuur, 2018.
2. Frank DECAT, Sint-Truiden 1784. Criminele histories in een Luikse stad, Leuven: Davidsfonds, 2012.
3. Vergeet je wortels niet. Erfgoedverkenningen in Sint-Truidense dorpen en stadswijken, Sint-Truiden: Erfgoedcel Sint-Truiden, 2012.
4. Rombout NIJSSEN e.a., Op grond van Sint-Trudo. De kaartenatlas van de abdij van Sint-Truiden 1697, Sint-Truiden: Abdij, Stad en Regio vzw., 2011.
5. Wie was wie in Sint-Truiden? Bijdrage tot een biografisch woordenboek, Sint-Truiden: Stedelijke openbare bibliotheek, 2011.
6. Nathalie CEUNEN e.a., Sappig verteld. Het verhaal achter de fruitteelt in Haspengouw, Sint-Truiden: Erfgoedcel Sint-Truiden, 2010.
7. Pierre DIRIKEN, Geogidsen Sint-Truiden. Rondom (2009) en Sint-Truiden. Stad (2010) in de reeks Toeristisch -recreatieve atlas van Vlaanderen. Haspengouw, Kortessem: Georeto.
8. Thomas COOMANS e.a., In zuiverheid leven. Het Sint-Agnesbegijnhof van Sint-Truiden, (Relicta monografieën, 2), Herent: Peeters, 2008.
9. Reeks Historische bijdragen over Sint-Truiden en omgeving, uitgegeven door de Geschied- en Oudheidkundige Kring Sint-Truiden 1968-2006.
10. Sint-Truiden ingekaderd 1830-1914, tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden: Sint-Truiden 1300 vzw, 1998.
11. Sint-Truiden in de 18de eeuw, tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden: Sint-Truiden 1300 vzw, 1993.
12. Jan GERITS, Sint-Truiden, in Historische steden in Limburg, Brussel: Gemeentekrediet, 1989, p. 203-221
Om uit te vlooien:
13. Reeks Bukskes van de dialectkring 't Neigemenneke 1984 - 2017.
14. Tijdschriften 't Maendachboekje (1994) van de Koninklijke Gidsenbond Sint-Truiden ism de GOKSint-Truiden en De Bink (1998) van de Heemkundige Kring Groot-Sint-Truiden.
Om op je gemak te lezen:
15. LAVIGNE, Emiel (vert., met annotaties van JAPPE ALBERTS), Kroniek van de abdij van
Een uitgebreidere keuze vind je op op de website www.geschiedkundigekringsinttruiden.be van de Geschied- en Oudheidkundige Kring (GOKST).
Wil je zomaar grasduinen of zoek je iets érg specifiek, dan kan je uiteraard terecht in deze www.erfgoud.be, dé eigen Truiense erfgoedencyclopedie in opbouw !